Insekty w żywności – co UE przed nami ukrywa? Owady mogą być toksyczne lub powodować reakcje alergiczne. Dlaczego Unia Europejska zgadza się na wprowadzenie produktów zawierających insekty do sprzedaży?
Insekty w żywności – co UE przed nami ukrywa?
W styczniu br. Unia Europejska dopuściła do obrotu spożywczego mąkę ze świerszcza domowego. Tym samym liczba owadów, które mogą być jadane na terenie UE wzrosła do trzech. Wcześniej, tj. w czerwcu 2021 roku, Komisja Europejska zezwoliła na dodawanie do żywności larw mącznika młynarka, a w listopadzie 2021 dodała na listę produktów żywnościowych szarańczę wędrowną.
Szarańcza podobnie jak świerszcz domowy, może być spożywana w formie mrożonej, suszonej lub sproszkowanej. Lista artykułów spożywczych z domieszką owadów jest bardzo długa. Jeśli jesteś uczulony na pajęczaki, skorupiaki i mięczaki lub nie masz ochoty spożywać żywności z owadami powinieneś dokładnie czytać etykiety.
Oprócz mąki, owady możemy znaleźć w krakersach, czekoladach, paluszkach, batonikach zbożowych, piwie, chipsach i innych produktach spożywczych. Okazuje się, że owady są dodawane od lat do słodyczy.
Owady mogą prowokować poważne reakcje alergiczne
Jak już wspomnieliśmy owady mogą być toksyczne lub powodować reakcje alergiczne. Najlepsze jest to, że sama KE, w rzeczywistości zaleciła przeprowadzenie dalszych badań nad alergennością mąki ze świerszcza domowego. Jednak poniżej, w tym samym dokumencie pojawia się niepokojące zdanie:
„Komisja uważa, że nie jest właściwe umieszczanie w unijnym wykazie nowej żywności dopuszczonej do obrotu żadnego szczególnego wymogu etykietowania dotyczącego możliwości powodowania uczulenia pierwotnego przez Acheta domesticus”.
Oznacza to, że eksperci najpierw mówią, że nie ma wystarczających badań, aby wykazać, czy mąka ze świerszczy jest nieszkodliwa. Zaraz po tym, uznają, że „nie uważają za stosowne” oznaczać jej obecności na etykietach żywności.
Jak rozpoznać żywność na bazie owadów? Oto ich trzy ukryte nazwy na etykietach
Supermarkety: Owady w jedzeniu – nazwy na etykietach spożywczych – W styczniu br. Unia Europejska dopuściła do obrotu spożywczego mąkę ze świerszcza domowego. Tym samym liczba owadów, które mogą być jadane na terenie UE wzrosła do trzech. Wcześniej, tj. w czerwcu 2021 roku, Komisja Europejska zezwoliła na dodawanie do żywności larw mącznika młynarka, a w listopadzie 2021 dodała na listę produktów żywnościowych szarańczę wędrowną.
Szarańcza podobnie jak świerszcz domowy, może być spożywana w formie mrożonej, suszonej lub sproszkowanej. Lista artykułów spożywczych z domieszką owadów jest bardzo długa. Jeśli jesteś uczulony na pajęczaki, skorupiaki i mięczaki lub nie masz ochoty spożywać żywności z owadami powinieneś dokładnie czytać etykiety. Oto jakie nazwy powinny zwrócić Twoją uwagę.
Czym jest „nowa żywność” w Unii Europejskiej
Jak poinformowano na stronie polskiego rządu GOV.pl na terenie UE od niedawna pojawiła się tzw. nowa żywność. Obejmuje ona m.in. produkty pozyskiwane z nowych źródeł czy wyprodukowane za pomocą nowych technologii i procesów produkcyjnych. Nowa żywność może być wprowadzana na rynek w Unii Europejskiej, pod warunkiem że wydano na nią zezwolenie i została wpisana do unijnego wykazu.
W unijnym wykazie nowej żywności znajdują się aktualnie 3 rodzaje owadów:
- mącznik młynarek – suszone larwy,
- szarańcza wędrowna – mrożona, suszona i sproszkowana,
- świerszcz domowy – mrożony, suszony i sproszkowany.
W wykazie nowej żywności wskazano warunki jej stosowania, dodatkowe wymagania dotyczące etykietowania oraz informacje o ochronie danych.
Owady w żywności – lista produktów, do których najczęściej są dodawane
Mąkę ze świerszcza domowego i z szarańczy wędrownej oraz sproszkowane larwy mącznika młynarka mogą być dodawane do produkcji zwłaszcza takich artykułów spożywczych jak:
- batoniki zbożowe
- chleb i bułki
- przetworzone zboża i płatki śniadaniowe
- owsianka
- półprodukty przeznaczone do wyrobów piekarniczych
- makarony
- zupa
- pizza
- gotowe dania na bazie zbóż i makaronów
- przekąski, takie jak chipsy, krakersy lub paluszki
- masło orzechowe
- przetwory mięsne
- produkty wegetariańskie
- produkty mleczne, jak np. jogurty
- czekolada
- suplementy diety w rozumieniu dyrektywy 2002/46/WE dla osób dorosłych
Jak owady oznaczane są etykietach spożywczych? W odniesieniu do produktów sporządzonych z mąki ze świerszczy domowych (chleb, krakersy, herbatniki, paluszki chlebowe, makarony, pizza, mieszanki do wyrobów piekarniczych lub batony i makaron) słowo będzie naukowa nazwa owada, to jest Acheta domesticus.
To samo dotyczy żywności otrzymanej z larw mącznika młynarka (zamrożonej, w postaci pasty, suszonej i sproszkowanej), który na etykiecie jest oznaczany jako Tenebrio Molitor. Szarańcza wędrowna jest oznaczana na etykiecie jako Locusta migratoria.
Nie wyklucza to jednak, że na opakowaniu mogą znajdować się inne widoczne oznaczenia dotyczące użycia mąki z owadów lub podobnych. Produkty na bazie owadów wyróżnia też często cena, która jest wyższa od średniej.
Owady w żywności zagrożeniem dla alergików
Dodawanie owadów do żywności może okazać się bardzo niebezpieczne szczególnie dla alergików. Każda osoba uczulona na kurz lub skorupiaki, może mieć silną reakcję alergiczną także na owady. Mowa tu o tzw. „alergiach krzyżowych”.
Jednak w Niemczech owady można znaleźć już od dawna w żywności. Okazuje się, że od kilku lat zjadamy nieświadomie insekty, które są składnikiem wielu produktów. Najwięcej z nich znajduje się w przysmakach dla dzieci.
Insekty składnikiem wielu produktów
Po syntetycznym mięsie przyszła kolej na mąkę ze świerszczy. Wydane przez UE rozporządzenie 2023/5 z dnia 3 stycznia 2023 r. zezwala na wprowadzenie do obrotu częściowo odtłuszczonego proszku ze świerszcza domowego (Acheta domesticus) jako nowej żywności przyprawia niektórych o dreszcze. Od 24 stycznia 2023 na półkach supermarketów będzie można znaleźć żywność, która zawiera mąkę ze świerszcza domowego w liście składników.
Okazuje się jednak, że insekty zjadamy nieświadomie już od dłuższego czasu. Dodawane są do kosmetyków oraz żywności. Co najgorsze zawierają je ulubione przysmaki dla dzieci. Dlatego bardzo ważne jest, żebyśmy zwracali szczególną uwagę na to co kupujemy w supermarketach. Czytajmy etykiety!!!
W lutym 2022 roku Komisja Europejska orzekła, że świerszcz domowy jest pokarmem i może być jako taki wprowadzany do obrotu na terenie Unii Europejskiej. Jest trzecim owadem zakwalifikowany przez KE jako żywność. Pozostałe gatunki to larwy mącznika młynarka autoryzowane przez Komisję w czerwcu 2021 roku i szarańcza wędrowna dopuszczona w listopadzie 2021. Szarańcza podobnie jak świerszcz domowy – w formie mrożonej, suszonej lub sproszkowanej.
Koszenila (E120) – ten barwnik otrzymywany jest z owadów
Koszenila, inaczej kwas karminowy jest naturalnym barwnikiem (E120) dodawanym do wielu produktów, które spożywamy każdego dnia. Niestety niewiele osób wie, z czego jest pozyskiwany. Barwnik otrzymuje z owadów żyjących na kaktusach – czerwców kaktusowych.
Produkty, do których dodawany jest karmin, obejmują:
- dżemy, marmolady
- lemoniady, napoje alkoholowe (wina owocowe i owocowe, wódki)
- wyroby mięsne i wędliniarskie
- wyroby cukiernicze.
Oto, w których produktach możemy znaleźć insekty
Intensywnie zabarwione produkty w zdecydowanie większym stopniu przyciągają nasze oko niż te charakteryzujące się zabarwieniem stonowanym. Wiele z produktów jest dodatkowo barwionych specjalnie do tego celu przeznaczonymi substancjami, czyli barwnikami. Kwas karminowy (E120) pozyskiwany jest z owadów – czerwców kaktusowych (Dactylopius coccus). Są one hodowane na plantacjach lub zbierane na wolności, a zabija się je przez działanie wysoką temperaturą.
Barwnik E120 znajdziemy m.in. w niektórych jogurtach np. Danone, we wszelkiego rodzaju słodyczach i czerwonych cukierkach, takich jak Mentosy, M&Ms, Skittles czy żelki Haribo, w czerwonych napojach, dżemach truskawkowych lub malinowych, w słodkich syropach. Barwnik ten też znajdziemy w kiełbasach, a nawet i w keczupie. Czerwony barwnik używany jest także do produkcji chipsów, np. bekonowych.
Szelak (E904)
Szelak — odmiana żywicy, którą pozyskuje się z wydzieliny czerwców — odmiany owadów z rzędu pluskwiaków. Owady te, żyją na drzewach szelakowych rosnących w Tajlandii i Indiach. Szelak znajduje swoje zastosowanie, między innymi w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym, przy produkcji różnego rodzaju farb, lakierów i tuszy. W Europie E904 uznano go za substancję bezpieczną dla zdrowia i dopuszczono ją do obrotu. Dodatek do żywności E904, znany również jako szelak, znajduje się w Kinder Schoko Bons. Szelak jest stosowany do nabłyszczania do owoców, szczególnie jabłek, melonów czy truskawek.
Jelita ludzkie nie trawią chityny zawartej w owadach
Gdyby to nie był poważny problem dla milionów ludzi, wyglądałoby to na żart. Ale tak nie jest. Ponieważ owady zawierają CHITYNĘ, której nasze jelita nie mogą strawić. Są pokarmem dla ptaków i gadów, ale nie dla człowieka. Z drugiej strony chityna może sprzyjać wystąpieniu chorób, a nawet poważnych infekcji pasożytniczych.
Co więcej może być potencjalnie rakotwórcza. Kolejnym problemem jest to, że owady mogą być zanieczyszczone bakteriami Salmonelli, E. coli lub Campylobacter. Poza tym często są żywicielami pasożytów.
Oprócz tego, jak już wielokrotnie podkreślaliśmy, spożywanie mąki ze świerszcza domowego może powodować poważne reakcje alergiczne u osób uczulonych na skorupiaki, mięczaki i roztocza. Ale to nie wszystko: podłoże, którym karmione są owady, zawiera kolejne alergeny, które mogą przedostać się do pożywienia. Co w takiej sytuacji należy zrobić? Przede wszystkim zakazać dodawania mąki ze świerszcza domowego do czasu przeprowadzenia poważnych i dogłębnych badań nad konsekwencjami, jakie mogą powodować.
